Η δολοφονία που μόλις άλλαξε την ευρωπαϊκή στάση στο μεταναστευτικό

Σύμφωνα με την ποιητική μεταφορά για τη θεωρία του χάους, το πέταγμα μιας πεταλούδας στην Αμαζόνιο μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στην Κίνα. Ο μετεωρολόγος Έντουαρντ Λόρεντς που εισήγαγε τον όρο «φαινόμενο της πεταλούδας», ουσιαστικά κατέδειξε επιστημονικά ότι ένα φαινομενικά ασήμαντο γεγονός μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας.

Η δολοφονία της 19χρονης Μαρία Λάντενμπεργκερ στην γερμανική πόλη Φράιμπουργκ σαφώς και δεν είναι ασήμαντο γεγονός. Μία φοιτήτρια Ιατρικής που στον ελεύθερο χρόνο της ήταν εθελόντρια σε οργανώσεις για πρόσφυγες, βιάστηκε και δολοφονήθηκε από νεαρό Αφγανό μετανάστη, καθώς γυρνούσε από ένα πάρτι με το ποδήλατο της. Το ειδυλλιακό φυσικό τοπίο της Φράιμπουργκ, στα όρια του Μέλανα Δρυμού και κοντά στα σύνορα με την Ελβετία, πλαισιώνεται από μία συνήθως ήσυχη πανεπιστημιούπολη και ένα ποτάμι, το οποίο μόνο γαλήνιο δεν μοιάζει πια, από τη μέρα που ξέβρασε το κακοποιημένο, άψυχο σώμα της Μαρία.  Ο πατέρας της δολοφονημένης κοπέλας, υψηλόβαθμος νομικός σύμβουλος της Κομισιόν, και η μητέρα της είχαν την ψύχραιμη επιθυμία να ζητήσουν αντί στεφάνων να γίνουν δωρεές σε φιλανθρωπικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και μίας για την προστασία των προσφύγων.

Το έγκλημα έγινε τον Οκτώβριο, η ταυτοποίηση και η σύλληψη του δράστη τον Δεκέμβριο. Και είχε μόλις δυσκολέψει τη ζωή της Άνγκελα Μέρκελ. Απ’ ότι αποδεικνύεται όχι μόνο της Μέρκελ, αφού η είδηση της δολοφονίας και οι λεπτομέρειες της υπόθεσης, όπως ότι ο δράστης φιλοξενούνταν από ανάδοχη γερμανική οικογένεια και ότι είχε μπει στη χώρα ως ασυνόδευτος ανήλικος, μπορεί κανείς να βρει σε ΜΜΕ της Πολωνίας, της Βουλγαρίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας. Χωρών  δηλαδή, που είτε σηκώνουν το βάρος της μεταναστευτικής κρίσης, είτε νιώθουν δικαιωμένες από τη στάση τους να μη μετέχουν στα προγράμματα μετεγκατάστασης. Η Μαρία έχει γίνει το πρόσωπο, το επιχείρημα, το άλλοθι για πολλούς που διαφωνούν με τη συνέχιση της μεταναστευτικής ροής, δεν θεωρούσαν ποτέ τους εαυτούς τους ακροδεξιούς, αλλά κατηγορούνται ως τέτοιοι από τους υπέρμαχους της πολιτικής ορθότητας.

Στη Γερμανία, η υπόθεση αντιμετωπίστηκε επικοινωνιακά περίεργα. Η πιο διάσημη ενημερωτική εκπομπή του κρατικού καναλιού ARD, Tagesschau, με 10 εκατομμύρια τηλεθεατές σε καθημερινή βάση, επέλεξε να μην μεταδώσει την είδηση. Όταν το δίκτυο αναγκάστηκε να απολογηθεί για το δημοσιογραφικό χειρισμό του, ψέλλισε ότι ήταν είδηση τοπικού και όχι εθνικού ενδιαφέροντος.

Τις επόμενες μέρες, εξαγριωμένοι αναγνώστες σχολίαζαν στο σάιτ της βερολινέζικης εφημερίδας Der Tagesspiegel τη στάση του καναλιού. Το 40% των σχολίων των συνήθως ψυχρών Γερμανών δεν ήταν κατάλληλο για δημοσίευση, ποσοστό δεκαπλάσιο από το σύνηθες.

Η Άνγκελα Μέρκελ, που κατακρίνεται όχι μόνο από την ακροδεξιά αντιπολίτευση για την πολιτική των ανοιχτών συνόρων που κράτησε αλλά και από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος της, είχε προλάβει λίγες μέρες πριν να δώσει το νέο της στίγμα, στην πρώτη της ομιλία μετά την ανακοίνωση ότι θα είναι και πάλι υποψήφια για την Καγκελαρία. Διαβεβαίωσε τους συνέδρους του κόμματος της ότι το 2017 δεν θα θυμίζει καθόλου το 2015, χρονιά που η Γερμανία υποδέχτηκε 1.200.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Επιπλέον, ανακοίνωσε την πρόθεση της να απαγορεύσει την μπούργκα όπου είναι νομικά δυνατόν, καθώς όπως είπε –καταχειροκροτούμενη- «η κάλυψη του γυναικείου προσώπου δεν ανήκει στη χώρα μας». Μεταξύ του κοινού που άκουγε προσεκτικά, η Υπουργός Άμυνας της χώρας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που μερικές μέρες μετά θα ταξίδευε στη Σαουδική Αραβία. Όταν πήγε, η εκεί γερμανική πρεσβεία της σύστησε να φορέσει αμπάγια, το παραδοσιακό ρούχο που καλύπτει το πρόσωπο, στις συναντήσεις της. «Δεν φοράω μαντήλα, φοράω παντελόνια. Καμία γυναίκα στην αποστολή μου δεν χρειάζεται να φορέσει αμπάγια» απάντησε η υπουργός.

Στη συνάντηση της με τον Έλληνα Πρωθυπουργό αλλά και την προηγούμενη μέρα, στο συνέδριο του ΕΛΚ, η Καγκελάριος φρόντισε να κάνει σαφές ότι η «mama Merkel» του μεταναστευτικού τελείωσε. Τώρα ζητάει εξηγήσεις και επιρρίπτει ευθύνες στην Ελλάδα –για πρώτη φορά σε αυτό το θέμα.

Σύμφωνα με τη Bild, η Μέρκελ έθιξε στον Τσίπρα και την υπόθεση της Μαρία. Γιατί δεν είχαν εκδώσει οι ελληνικές αρχές διεθνές ένταλμα έρευνας για τον Αφγανό, που είχε καταδικαστεί και στα μέρη μας για απόπειρα ανθρωποκτονίας Ελληνίδας φοιτήτριας όταν παραβίασε τους όρους αποφυλάκισης και διέφυγε;

Φαίνεται ότι η φυλάκιση του δολοφόνου δεν αρκεί για την «κάθαρση» στην περίπτωση της Μαρία. Στο πιο λάιτ σενάριο θα δώσει το έναυσμα για αυστηρότερους έλεγχους και καλύτερη πανευρωπαϊκή συνεργασία μεταξύ των αρχών που ασχολούνται με το μεταναστευτικό. Στα εσωτερικά μας, ίσως σημάνει την αλλαγή ενός νόμου για την αποσυμφόρηση των φυλακών, όπου ένας δράστης καταδικασμένος για απόπειρα ανθρωποκτονίας αποφυλακίζεται μετά από δυόμισι χρόνια. Ίσως και να κινητοποιήσει τους αργόσυρτους μηχανισμούς και τις υποστελεχωμένες υπηρεσίες ασύλου στα νησιά.  Ευρωπαϊκά, πιθανόν να γίνει η αφορμή για μια σκληρή μεταναστευτική πολιτική, προκειμένου να ανακοπεί η ραγδαία άνοδος της ακροδεξιάς. Το ότι το έπραξε ήδη η ηγέτιδα δύναμη της Ευρώπης, ενδεχομένως να μην ανακουφίζει μόνο τις χώρες του Βίζεγκραντ.