Ένα βήμα μπρος, δύο πίσω... και ενδιαμέσως σημειωτόν!

Τι παίζει φέτος το καλοκαίρι, μαζί με τα μπάνια του λαού; Ιδιωτικοποιήσεις και, την ίδια στιγμή, ποικιλία προφάσεων αναίρεσης (Ελληνικό, όπως Αφάντου, Cosco κλπ. Δηλαδή, από την μια πλευρά ικανοποιείται μια υποχρέωση– και από την άλλη υποσκάπτεται η εφαρμογή της σχεδόν ταυτόχρονα. Δημιουργείται επικοινωνιακός θόρυβος (για να υπογραμμιστούν οι εμμονές στις ριζοσπαστικές προθέσεις), ο οποίος υποκρύπτει και υποθάλπει την απόλυτη ακινησία στην πραγματική ζωή. Προφανώς, όταν παίζουν οι κυβερνώντες τα πολιτικά τους παιχνίδια, η πραγματική άσκηση πολιτικής παραμένει στα αζήτητα.

Είναι τόσο πολλά παραδείγματα που σχεδόν δεν τα προσέχουμε πλέον. Μετατρέπονται στη «νέα κανονικότητα».

Καλά, μέσα στο καλοκαίρι το θυμήθηκες κοπέλα μου;

Το θυμήθηκα και το καταγράφω, επειδή αν ενώσει κάποιος τις τελίτσες όλων το κωλυσιεργιών, των καθυστερήσεων, των προσχηματικών εμποδίων κλπ τότε προκύπτει μια θλιβερά επαναλαμβανόμενη πρακτική: η γραμμή της απόκρουσης της πραγματικότητας με εργαλείο την επικοινωνιακή διαχείριση. Για να πετύχει ο ταχυδακτυλουργός, χρησιμοποιεί δύο τρυκ.

Το πρώτο τρυκ είναι η μέθοδος που πετάει την μπάλα στην εξέδρα (εκλογικός νόμος, σύνταγμα και θεσμικές πρωτοβουλίες καλοκαιρινής νυκτός). Έτσι μεταφέρει τη συζήτηση από τους φόρους που ανεβαίνουν και τις τιμές που δεν πέφτουν σε επιλεκτική κενολογία περί θεσμικής εξυγίανσης και τα άλλα πάγια αιτήματα του καφενείου που διαπαιδαγώγησε γενιές και γενιές νεοελλήνων.

Το δεύτερο τρυκ είναι η επινόηση εμποδίων στην υλοποίηση ειλημμένων αποφάσεων, προκειμένου να παραταθεί ο χρόνος της αδράνειας, της απραξίας και της αβεβαιότητας. Με αυτό τον τρόπο «κερδίζει η κυβέρνηση χρόνο» ώστε να μην συμπέσουν πολλά γεγονότα που διαψεύδουν τις πάγιες υποσχέσεις και προεκλογικές εξαγγελίες. Ταυτόχρονα προσπαθεί να απεκδύεται και την ευθύνη για τις όποιες επιλογές. Και εν τω μεταξύ, παρατείνεται και ο χρόνος κατά τον οποίο συνεχίζεται η επαναστατική γυμναστική των φραστικών ακροτήτων της αντίστασης στο σύστημα, στους πλούσιους και στους κακούς.

Μέχρι εδώ, τίποτα δεν είναι νέο. Δεν είναι η πρώτη φορά που κυβερνήσεις με βαρύγδουπο τρόπο επιλέγουν να μην κάνουν τίποτε. Σε διάφορες παραλλαγές τα ίδια έκαναν και οι προηγούμενοι (αυτή, άλλωστε, είναι και η τελευταία «γραμμή άμυνας» της Συριζαϊκής προπαγάνδας, όταν τελειώνουν τα ψέμματα και κάτι τελικώς αρχίζει να γίνεται). Εν τω μεταξύ, είναι αξιοσημείωτη η σύμπλευση Καραμανλικών και Συριζαίων στο ανάθεμα του Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ: το γεγονός ότι οι πρώτοι μας έσπρωξαν στον οικονομικό γκρεμό και οι δεύτεροι σκάβουν να χωθούμε βαθύτερα είναι (επικοινωνιακά) αδιάφορο. Όσο αδιάφορο είναι το γεγονός ότι είχαμε ήδη μπει στο Μνημόνιο 6 μήνες πριν αναλάβει ο ακατονόμαστος την ΕΛΣΤΑΤ. Μικρές ασήμαντες λεπτομέρειες. Για τον καύσωνα ευθύνεται το θερμόμετρο.

Υπάρχει όμως και κάτι που είναι νέο και ανησυχητικό. Η γραμμή της προσποίησης και της επικοινωνιακής διαχείρισης των σημαντικών (και των ασήμαντων) οικονομικών επιλογών, προϋποθέτει ότι υπάρχει κάποιος άλλος που παίρνει και υλοποιεί τις αποφάσεις, όταν οι υπόλοιποι ‘παίζουν μικροπολιτική’. Ως τώρα, αυτό τον άχαρο ρόλο τον έπαιζε η Τρόικα και οι διάφορες ενσαρκώσεις των «θεσμών». Σε επίδειξη χαρακτηριστικής ανωριμότητας, οι κυβερνώντες θεωρούσαν ότι μπορούν να παίζουν κρυφτό, κυνηγητό και λοιπά ψυχαγωγικά παίγνια, και στο τέλος ο παιδονόμος θα έκανε το αυστηρό του καθήκον.

Όμως δεν είναι πλέον έτσι τα πράγματα. Το έργο έχει αλλάξει, ανεπαισθήτως και διακριτικά είναι αλήθεια, αλλά έχει αλλάξει. Μεσολάβησε το BREXIT και οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν είναι πλέον επικεντρωμένοι στο προαύλιο του δικού μας εκπαιδευτηρίου ώστε να εποπτεύουν τις αθλοπαιδιές και τις μικροζαβολιές που σκαρφίζονται οι επινοητικοί κυβερνώντες την Ελλάδα.

Τώρα τηγανίζουν μεγαλύτερα ψάρια και εμείς, αμέριμνοι, νομίζουμε πως το σύμπαν συνεχίζει στους ρυθμούς του business as usual και ότι άλλοι συνεχίζουν όπως και πριν να διευθύνουν το καράβι της ελληνικής οικονομίας.

Δυστυχώς δεν αυτό δεν ισχύει πλέον (αν υποθέσουμε πως κάποτε ίσχυε). Και έτσι, ενώ η κυβέρνηση ετοιμάζει το επόμενο επικοινωνιακό της κόλπο, εμείς θα συνεχίσουμε να παρατηρούμε μελαγχολικά το τίμημα της αδράνειας: τις εξαγωγές να πέφτουν, τα δημόσια έσοδα να υπολείπονται, τους φόρους να ανεβαίνουν και την ανεργία να μας κοιτάζει από ψηλά. Και θα ακούμε τις τυμπανοκρουσίες από το κυνήγι μαγισσών- πρώτα της Στατιστικής και στη συνέχεια της πολιτικής.

Ελληνικό καλοκαίρι για πάντα.  

Καθηγήτρια Οικονομικών στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πάντειου Πανεπιστήμιου και στέλεχος στο Ποτάμι