To Blair Witch Project του Γιάνη Βαρουφάκη

Έχοντας φτάσει ήδη στη μέση του περιβόητου «Adults in the room», μέσα σε 4 μέρες, τα συναισθήματα μου είναι ανάμικτα, με μόνη σταθερή να βρίσκω βαθιά προδοτικό αυτό που κάνει ο Γιάνης Βαρουφάκης.

Κατ΄ αρχήν δεν γνωρίζω αν διαβάζω μυθιστόρημα ή τη γλαφυρή εξιστόρηση των παλινωδιών που έλαβαν χώρα το 2015. Το μυθιστορηματικό στοιχείο έγκειται στο ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν ήρωα. Με μια action φιγούρα, απ΄ αυτές που οι λάτρεις της ComicCon αποθεώνουν στα ετήσια συνέδρια της. Η δική μας απλώς δεν έχει κάπα. Ο Βαρουφάκης αυτοπαρουσιάζεται ως ήρωας –αλήθεια, πόσα κιλά θράσος χρειάζεται κανείς για να το κάνει αυτό;- που προσπαθεί με τις μοναδικές του δυνάμεις να σώσει την Ελλάδα από τον εαυτό της και την Ευρώπη από το κατάντημα της. Η super power του ήρωα μας είναι ότι ξέρει οικονομικά καλύτερα από οποιονδήποτε στον κόσμο και κατέχει τη λύση για το στρεβλό τραπεζικό σύστημα, για τη χρεωκοπημένη μας χώρα, για την έρμη την Ευρώπη.

Επειδή δεν υπάρχει σούπερ ήρωας χωρίς εχθρούς να τον πιλατεύουν, ας τους γνωρίσουμε κι αυτούς, έχουν μοιραστεί οι ρόλοι. Είναι όλοι. Οι τράπεζες, το Eurogroup σύσσωμο μαζί με όλους τους υπουργούς Οικονομικών και αρχηγό των κακών τον Ντάισελμπουμ. Ο Ντράγκι που είναι δειλός, το ΔΝΤ με τα παγωμένα γραφεία του στην Ουάσινγκτον, ο Βίζερ που το έπαιζε και φίλος, ο Τσίπρας που παρουσιάζεται ως άβουλος πρίγκιπας με άγνοια κινδύνου, ο ΓΑΠ που δεν ήξερε τι του γίνεται, ο Παππάς που «έχει μεγάλα μάτια και γελάει δυνατά, ακόμα και με τραγικά πράγματα», ο Δραγασάκης που είναι «ο άνθρωπος των τραπεζιτών» και του τη σπάει που δεν τον αποθεώνει όταν ο Γιάνης αναλύει τα περιβόητα σχέδια του, ο Χουλιαράκης που συνωμοτούσε πίσω από την πλάτη του, ο Σαπέν και ο Παντοάν που «άλλα έλεγαν ιδιωτικά και συμφωνούσαμε και δημοσίως με άδειαζαν», αυτοί που του παρέδωσαν το γραφείο στο Υπουργείο Οικονομικών χωρίς wifi.

Τον Σόιμπλε δεν τον συγκαταλέγω στους κακούς της υπόθεσης συνειδητά, γιατί είναι ευδιάκριτος ο θαυμασμός του Γιάνη στο πρόσωπό του. Τον θεωρεί από τους αρχιτέκτονες της ΕΕ, δεν παρεξηγείται όταν στην πρώτη τους γνωριμία εκείνος του απλώνει εγκάρδια το χέρι και ο «δόκτωρ Σόιμπλε απλώς γυρνάει την πλάτη του και οδηγεί το καροτσάκι πίσω από το γραφείο του» και του εξομολογείται ότι τα τελευταία 25 χρόνια τον μελετά με πάθος. Όχι ότι δεν διαφωνεί ριζικά με τις πολιτικές στραγγαλισμού που του προτείνει αργότερα ο Γερμανός υπουργός, όμως τον θαυμάζει ως ιστορική προσωπικότητα.

Ο συγγραφέας είναι ταλαντούχος. Το βιβλίο του είναι τόσο καλογραμμένο, που αν γινόταν ποτέ ταινία, δεν χρειάζεται καν screen writer. Ως χαρισματικός στη συγγραφή, γνωρίζει ότι ο σούπερ ήρωας πρέπει να έχει και φίλους. Όχι τίποτα σπουδαίους, δεύτερα ρολάκια, ίσα-ίσα για να φαίνεται η διαφορά του μεγαλείου του από τους υπόλοιπους.

Τι κάνει αριστοτεχνικά λοιπόν; Ακόμα και αυτούς που παρουσιάζει ως συμμαχικές δυνάμεις στον ανένδοτο, φροντίζει να τους αδειάζει με στυλ. Για παράδειγμα: μέχρι τα μισά, κακή κουβέντα για τον Ευκλείδη Τσακαλώτο δεν έχει πει. Τον παρουσιάζει όμως, με ένα υπόγειο τρόπο, ως υποτακτικό του, ο οποίος συμβάλλει στην ιστορία με παραδοχές για το πόσο εξαιρετικός είναι ο ήρωας μας. Κάτι σαν τον Ρόμπιν του Μπάτμαν, δηλαδή.

Ο Γκλεν Κιμ –που είναι το πραγματικό asset αυτής και της προηγούμενης κυβέρνησης και καλά θα κάνει να τον κρατήσει και η επόμενη – πρέπει να αισθάνεται εξαιρετικά άβολα μετά την κυκλοφορία του βιβλίου, παρόλο που ο Βαρουφάκης στάζει μέλι για τα προσόντα του και την αποτελεσματικότητα του. Έλα όμως που παραθέτει τα μέιλ που του έστελνε ο Κιμ με inside information για τον Σόιμπλε, μιας και παλιότερα ήταν σύμβουλος στο γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών. Η πεμπτουσία του αδειάσματος για έναν τύπο που δουλεύει με συμβόλαιο για λογαριασμό διάφορων κυβερνήσεων.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης γράφει στον πρόλογο του βιβλίου του ότι για την ακρίβεια των γεγονότων και των διάλογων που παρατίθενται, ηχογραφούσε τους πάντες με το κινητό του. Άραγε να είναι και αυτό στο πλαίσιο του μυθιστορήματος ή να έχει όντως συμβεί;

Το 1999, έγινε η πιο πετυχημένη καμπάνια μάρκετινγκ στην ιστορία του κινηματογράφου. Η ταινία ήταν το Blair Witch Project. Κόστισε 25.000 δολάρια για να γυριστεί και απέφερε 248 εκατομμύρια. Η τακτική που επιλέχθηκε για να διαφημιστεί ήταν low budget και άκρως αποτελεσματική:

«Τρεις νεαροί κινηματογραφιστές κάνουν ρεπορτάζ για μια υπόθεση μαύρης μαγείας στο Μέριλαντ, χάνονται στο δάσος, απειλούνται από τη μάγισσα του Blair και εξαφανίζονται. Ένα χρόνο αργότερα, βρίσκεται η ταινία που είχαν γυρίσει. Το υλικό αυτό συγκεντρώθηκε και έγινε ταινία. The Blair Witch Project».

Πολλοί, είχαμε αθώα πιστέψει τότε, ότι θα δούμε σε ταινία τι έζησαν εκείνοι οι άνθρωποι που πραγματικά εξαφανίστηκαν. Και σπεύσαμε σαν χάπατα στο σινεμά. Μόνο που αυτή ήταν η υπόθεση της ταινίας και καμία σχέση δεν είχε με αληθινά γεγονότα. Οι φοιτητές ήταν ηθοποιοί και μάγισσα του Blair δεν υπήρξε ποτέ. Είχε πλασαριστεί ως ορίτζιναλ υλικό όμως. Αυτή ήταν η επιτυχία της.

Ίσως δεν μάθουμε ποτέ αν ο Βαρουφάκης ηχογραφούσε όποιον τύχαινε στο διάβα του. Και μόνο που χρησιμοποιεί το επιχείρημα ότι όλα υπάρχουν καταγεγραμμένα, κάνει την ιστορία του ακόμα πιο αληθοφανή. Έτσι κι αλλιώς, αναφέρει και πραγματικά γεγονότα, οπότε είναι ήδη δυσδιάκριτη η διαχωριστική γραμμή μεταξύ αλήθειας και μύθου. Το βέβαιο είναι ότι έχει κρατήσει όλα τα μέιλ και τα sms, τα οποία παραθέτει με time code για να μην υπάρξει η παραμικρή αμφισβήτηση.

Το ερώτημα γιατί το κάνει, παραμένει. Φοβάται; Ίσως, αλλά αυτό μάλλον δεν είναι το κυρίαρχο κίνητρο. «Ας είναι εξεταστική, στρατοδικείο ή ακόμα και ειδικό δικαστήριο, είμαι ανοιχτός σε κάθε έρευνα» δήλωσε πρόσφατα. Θέλει δημοσιότητα; Όπως το δέντρο τη βροχή.

Γιατί τώρα, όμως; Γιατί να μην περιμένει να γράψει τα απομνημονεύματά του όταν θα υπάρχει μια απόσταση ασφαλείας από τα γεγονότα του 2015; Από εκδικητική μανία εναντίον του Τσίπρα; Που, όπως διάβασα και σε ένα πετυχημένο tweet, «τον μάζεψε από τα κανάλια και τον έκανε υπουργό»; Δεν μπορεί να είναι αυτό. Δεν βιώνει και καμία αποθέωση ο Πρωθυπουργός, για να έρθει ο τιμωρός Γιάνης για τον εκθρονίσει. Στα κάτω του ήταν, και πριν το βιβλίο.

Ο μόνος λόγος λοιπόν, στον οποίο θα μπορούσε βάσει λογικής να καταλήξει κανείς, είναι ότι επιχειρεί άμεσα να σώσει την υστεροφημία της υπουργίας του γιατί άμεσα ετοιμάζει κάτι. Όπου αυτό το κάτι, είναι πιθανότατα ο μετασχηματισμός του Diem25 σε κόμμα και η κάθοδός του στις επόμενες εκλογές.

Θα καταφέρει ο Γιάνης των 145.000 ψηφοφόρων του 2015 να μπει στην επόμενη Βουλή με το κόμμα του;

Το sequel του Blair Witch Project πάντως, πήγε άκλαφτο. Οι θεατές δεν μάσησαν τη δεύτερη φορά.