Δημήτρης Πολιτόπουλος, ο επιχειρηματίας που «κοντράρει» τον κολοσσό της Heineken

Εάν συνέβαινε στην Αμερική, σίγουρα θα αποτελούσε υλικό για ταινία του Χόλυγουντ. Μια μικρή, συγκριτικά με τον μεγάλο της αντίπαλο, ελληνική ζυθοποιία, έρχεται σε σκληρή και πολυετή αντιπαράθεση με έναν από τους παγκόσμιους κολοσσούς στην αγορά της μπύρας με ετήσιες πωλήσεις 20 δις.ευρώ (!), καταφέρνοντας μέχρι στιγμής σημαντικές νίκες στο πολυετή τους πόλεμο.

Ο λόγος για τη «Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης» που παράγει τη γνωστή μπύρα με το σήμα «Βεργίνα» και που για πάνω από δέκα χρόνια βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την «Αθηναϊκή Ζυθοποιία», θυγατρική της πολυεθνικής Heineken στην Ελλάδα. Η υπόθεση χρονολογείται από την περίοδο 2003-2004, όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού ξεκίνησε αυτεπάγγελτη έρευνα στον κλάδο της ζυθοποιίας και στο επίκεντρο τέθηκε η εξέταση τυχόν κατάχρησης της δεσπόζουσας θέσης της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας που μέχρι το 2008 εμφανίζονταν να ελέγχει μερίδιο άνω του 90% στην ελληνική αγορά μπύρας, ποσοστό που σήμερα έχει υποχωρήσει στα επίπεδα του 60%.

Πίσω από την υπόθεση βρισκόταν ο Δημήτρης Πολιτόπουλος, επικεφαλής της βορειοελλαδίτης ζυθοποιίας που άφησε μια στρωμένη δουλειά στις ΗΠΑ για να γυρίσει στην Ελλάδα και να επενδύσει στον κλάδο της ζυθοποιίας. Ο Πολιτόπουλος γεννήθηκε στου Παπάγου και μόλις τέλειωσε το λύκειο έφυγε για την Αμερική. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Stevens Institute of Technology ως χημικός μηχανικός. Στο New Jersey λειτουργούσε μαζί με το αδερφό του εργοστάσιο χημικών βαριάς οργανικής σύνθεσης όπου παράγει πρώτες ύλες για 25 προϊόντα.

Σε μία συζήτηση στις αρχές της δεκαετίας του 1990, τα δύο αδέλφια διαπίστωσαν πως η Ελλάδα δεν έχει δική της, ελληνικής παραγωγής,  μπύρα. Το όραμα του Πολιτόπουλου ήταν να δημιουργήσει την πρώτη ελληνική μπύρα, που να παράγεται από ελληνικό κριθάρι και να έχει ελληνικό όνομα. Το όραμα αρχίζει να γίνεται πράξη με τον ίδιο να ολοκληρώνει έναν κύκλο εκπαίδευσης ζυθοποιού στο Siebel Institute ofTechnology στο Σικάγο και το 1996 ετοιμάζει την επιστροφή του στην Ελλάδα.

Αναθέτει σε μία αμερικανική εταιρεία να πραγματοποιήσει έρευνα αγοράς για την τοποθεσία κατασκευής και το μέγεθος του ζυθοποιείου. Η εταιρεία πρότεινε ως επιλογές εγκατάστασης του εργοστασίου την Κρήτη και την Κομοτηνή, ενώ για το εργοστάσιο προτείνει την δυνατότητα παραγωγής 100.000 εκατόλιτρων με προοπτική επέκτασης στα 200.000 εκατόλιτρα.

Δημιουργείται η «Ζυθοποιία Μακεδονίας – Θράκης», η ΒΙΠΕ Κομοτηνής επιλέγεται τελικά ως ο χώρος εγκατάστασης  της μονάδας, κυρίως για την καλή ποιότητα νερού που διέθετε η περιοχή αλλά και των ευνοϊκών διατάξεων του αναπτυξιακού νόμου. Η εταιρεία AMS από το Αμβούργο κατασκευάζει το έργο στο ΒΙΠΕ Κομοτηνής και τον Φεβρουάριο του 1998 πωλείται η πρώτη μπύρα «Βεργίνα».

Λίγο αργότερα αρχίζουν και οι πρώτες δυσκολίες, καθώς η «Βεργίνα» δυσκολεύεται να βρει το δρόμο της στην αγορά, στα σημεία πώλησης και στους χώρους εστίασης. Η εταιρεία επιδόθηκε σε μπαράζ προσφορών για να διατηρήσει την μπύρα Βεργίνα στην αγορά. Τα Brands της εταιρείας BERGINA Premium Lager, BERGINA Red, BERGINA Weiss και ΕDELSTEINER κατάφεραν κάτω από αντίξοες συνθήκες να καταλάβουν το 3,5% της αγοράς.

Όμως σε καμία περίπτωση αυτό δεν ικανοποιεί τον Δ. Πολιτόπουλο, καθώς θεωρεί πως οι συνθήκες που είχαν τότε διαμορφωθεί στην ελληνική αγορά δεν επιτρέπουν στη «Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης» να λειτουργήσει με ισότιμους κανόνες ανταγωνισμού. Το 2003 ενημερώνει την αρμόδια Επίτροπο Ανταγωνισμού στις Βρυξέλλες για την κατάσταση στην ελληνική αγορά μπύρας. Δύο χρόνια αργότερα, το 2005, αυτεπαγγέλτως η Επιτροπή Ανταγωνισμού ξεκινά έρευνες.

Χρειάστηκαν, όμως, οκτώ χρόνια για να κοινοποιηθεί στα εμπλεκόμενα μέρη η 600 σελίδων εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, ενώ οι συνεδριάσεις της ολομέλειας ολοκληρώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2014. Τελικά, τον Δεκέμβριο του 2015 η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού επέβαλε στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία πρόστιμο ύψους 31,4 εκατ. Ευρώ για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Η Αθηναϊκή έχει προσφύγει στο  Διοικητικό Εφετείο κατά της συγκεκριμένης απόφασης και στελέχη της έχουν εκφράσει επανειλημμένα την πεποίθησή τους ότι η εταιρεία θα δικαιωθεί. Η προσφυγή της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας εκδικάσθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2017 από το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών και δεν αναμένεται απόφαση πριν από τον Ιούνιο.

Αυτό, όμως, το πρόστιμο άνοιξε το δρόμο στον Δημήτρη Πολιτόπουλο για τη διεκδίκηση αποζημίωσης. Όπως έγραψε το economy356.gr., η Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης κατέθεσε σε δικαστήριο του Άμστερνταμ αγωγή  με την οποία ζητά από την Heineken και την ελληνική θυγατρική της, την Αθηναϊκή Ζυθοποιία, αποζημίωση άνω των 100 εκατ. ευρώ, με το αιτιολογικό ότι υπέστη ζημία από την καταχρηστική συμπεριφορά της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας.

Μετά τη κατάθεση αγωγής, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία σε ανακοίνωσή της ανέφερε πως «ουδέποτε η  Ζυθοποιία  Μακεδονίας – Θράκης , όλο  το χρονικό διάστημα που ελεγχόταν η Αθηναϊκή Ζυθοποιία από την Επιτροπή Ανταγωνισμού , κατέθεσε αγωγή στα Ελληνικά Δικαστήρια  ή καταγγελία στην Επιτροπή Ανταγωνισμού κατά της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας». Τονίζει δε σε άλλο σημείο πως «η Ζυθοποιία Μακεδονίας-Θράκης προσφεύγει στα Ολλανδικά δικαστήρια ενώ είναι σε εξέλιξη νομικές ενέργειες της ίδιας υπόθεσης στην ελληνική δικαιοσύνη, στην οποία η Αθηναϊκή Ζυθοποιία έχει εμπιστοσύνη».

Σήμερα, η μπύρα Βεργίνα κατέχει μερίδιο 6% της ελληνικής αγοράς (πλέον στη χώρα μας λειτουργούν 13 μικρές ελληνικές ζυθοποιίες), με τη Ζυθοποιία Μακεδονίας Θράκης να εμφανίζει ετήσια ανάπτυξη που προσεγγίζει το 30%.